وضعیت قرمز در اصفهان : در چهارباغ چه می‌گذرد؟
■ حضور رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی، توجیهی برای اجرای پروژه نیست رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درحالی راهی اصفهان شده، که پروژه‌ی چهارباغ اصفهان به یکی از بزرگ‌ترین کلاف‌های سردرگم تبدیل شده است. تیرماه ۹۷ بود که برای نخستین بار با انتشار عکس و فیلم، بر این موضوع صحه گذاشته شد که گرچه برخی از فعالان میراث فرهنگی از احتمال کشف یکی از هفت حوض شاه‌عباسی در اجرای کف‌سازی چهارباغ خبر می‌دهند، اما مسئول باستان‌شناسی اصفهان می‌گوید: بقایای کشف‌شده مخدوش هستند. با پی‌گیری‌ها، مسئولانِ پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی به اداره‌ی کل میراث فرهنگی اصفهان نامه‌ای فرستادند، اما تا این لحظه هیچ پاسخی از سوی مسئولان میراث فرهنگی اصفهان دریافت نکرده‌اند. ناصر طاهری در ۲۷ تیرماه و در پاسخ به این پرسش که چرا میراث فرهنگی اصفهان پیش از صدور مجوز هرگونه اقدامی از سوی شهرداری اصفهان در چهارباغ، درخواست بررسی و مطالعه خود را به پژوهشکده باستان‌شناسی ارائه نکرده است که اینک حین عملیات کف‌سازی برخی قطعات تاریخی کشف شده است؟ گفت: «نخست آن که کاوشی در چهارباغ انجام نمی‌شود. چهارباغ دوبخش است بخش مخصوص کاوش آن هنوز باقی مانده است. بخش میانی چهارباغ نیازمند کاوش باستان‌شناسی است که ما با پژوهشگاه مکاتبه کرده‌ایم و مقدمات این کاوش را فراهم کرده‌ایم اما هنوز کاری برای آن قسمت انجام نداده‌ایم. معاون میراث فرهنگی استان اصفهان افزود: فعلا فقط آسفالت طرفین خیابان را برداشتیم و روی آن را سنگفرش کردیم هیچ قطعه تاریخی هم پیدا نشده است. علی‌رغم اشاره به انتشار عکس و فیلم‌هایی مربوط به کشف بقایایی آجری از کف‌سازی چهارباغ، طاهری پاسخ داد: اگر ما داریم در این قسمت کار می‌کنیم چنین چیزی وجود نداشته است. ما پاسخ داده‌ایم که این‌جا آثاری پیدا نشده است. حال چند روز پیش احمد منتظر، عضو شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان با انتقاد از نبود نیروی متخصص در سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، گفت: متاسفانه برای فعالیت در بافت ارزشمندی مثل چهارباغ از نیروهای متخصص استفاده نشده است چون نیروی متخصصی در بدنه شهرداری وجود ندارد. روال کار این‌گونه است که تعدادی از کارمندان شهرداری در جلسه‌ای بدون آشنایی به آثار تاریخی و نحوه برخورد با میراث فرهنگی برای این آثار ملی و هویت اصفهان تصمیم‌گیری می‌کنند. بخشی از یافته‌ها به دلیل این‌که حفاری‌ها در این محدوده درست و منطقی انجام نشده، توسط کارشناسان بررسی نشده است. حفاری‌های که در تصمیم‌گیری برای چهارباغ تعیین‌کننده است و باید یافته‌های این حفاری‌ها به‌دقت بررسی شود. احسان رعنایی، فعال میراث فرهنگی اصفهان در این زمینه می‌گوید: یکی از اصلی‌ترین توجیهات شهرداری برای اقداماتی که در چهارباغ رخ داده است، بازدید سیدمحمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از این پروژه است. اما از نظر من حضور آقای بهشتی و دیدار با شهردار اصفهان و برگزاری چند جلسه و گرفتن چند عکس یادگاری هیچ دلیلی برای تأیید اتفاقاتی که در چهارباغ افتاده است، نیست. او ادامه می‌دهد: آقای بهشتی از دو سال پیش در جریانات اقدامات نوسازی و بهسازی شاه دژ اصفهان هم بوده، مدارک کامل حفاری‌های خودسرانه برای ایشان ارسال شده است. پیش از تکمیل طرح پیاده‌راه‌سازی چهارباغ هم ایشان حتما در جریان این اتفاقات بوده که اگر نبوده من برای پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور عمیقا متأسفم. اما چه اقدام بازدارنده‌ای انجام داده که حالا با دیدار و قدم زدن ایشان در چهارباغ مشکل حل شود؟ با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. این فعال میراث فرهنگی اصفهان می‌افزاید: پس وقتی پژوهشکده باستان‌شناسی نسبت به وضعیت شاه دژ و حتی چهارباغ واکنش نشان می‌دهد و نامه‌نگاری می‌کند اما رئیس پژوهشگاه اقدام جدی بازدارنده و قضایی انجام نداده است، حضورش در چهارباغ چگونه می‌تواند دال دلسوزی یا صحه گذاشتن بر اتفاقات این پیاده راه باشد؟ او با تاکید بر این که از یک سو مسئولیت رخ داده در این پیاده راه با پژوهشگاه میراث فرهنگی است، تصریح می‌کند: از دیگر سو شورای شهر اصفهان هم در ادامه این روند مسئول است. حداقل از یک سال پیش اعضا شورای شهر اصفهان در جریان اقدامات و تخلفات پیشین شهرسازی و نوسازی از جمله در زیرگذر میدان عتیق و بدنه شرقی چهارباغ و حفاری‌های غیرمجاز شاه دژ بودند. اما این اعضا تفحصی انجام ندادند و نسبت به اقدامات نوسازی و بهسازی واکنشی نشان ندادند. در نتیجه اکنون مسئول اصلی اتفاقات رخ داده در پیاده راه چهارباغ این دو دستگاه هستند. حضور و تایید این دو گروه به سبب همین اهمال‌کاری‌ها هیچ وجاهتی دست کم بین فعالان میراث فرهنگی و آن دسته از مرمتگران و باستان‌شناسانی که با این مقولات آشنا هستند، نخواهد داشت. او با بیان این‌که متاسفانه اکنون شهرداری اصفهان در تلاش است تا حضور سیدمحمد بهشتی در اصفهان و بازدید او از پروژه را دلیلی بر تایید اقدامات خود بداند، می‌گوید: آن هم در حالی که بارها رسانه‌ها شائبه پیدا شدن حوض‌های شاه عباسی و پیدا شدن بقایای باستان‌شناسی را مطرح کردند و واکنشی از سوی مسئولان میراث فرهنگی و شهرداری صورت نگرفت. رعنایی با تاکید بر این که ما هنوز هیچ گزارشی از شهرداری مبنی بر تایید باستان‌شناسان و صاحبنظران مستقل برای مشارکت در طرح پژوهشی احیا خیابان چهارباغ ندیده‌ایم، اظهار می‌کند: از سویی هیچ گزارش کاوشی از سوی میراث فرهنگی اصفهان و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پیش از اجرا این طرح ندیدیم. هیچ سندی هم از سرنوشت آثاری که بعضا در تصاویر و فیلم‌های رسانه‌ای و گردشگران بوده هنوز منتشر نشده و هیچ گزارشی مبنی بر حضور تیم تخصصی کاوش باستان‌شناسی و تیم تخصصی مرمتگری میراث فرهنگی، نحوه حضور، ساعت حضور و تیم ناظر و گزارشاتی که نشان دهد آن‌چه انجام شده علمی تخصصی و کارشناسی هست وجود ندارد. طرح پژوهشی و طرح اجرایی اولیه کجاست؟ شفاف‌سازی شود که نوسازی و بهسازی برای یک سرمایه ملی چه برنامه‌ای داشته است؟ اگر طرح پژوهشی و طرح اجرایی وجود داشته، بر چه اساسی و توسط چه کسانی تایید شده است؟ چطور تصویب شده است؟ آیا تأیید و تصویب کننده‌ها مرجع قانونی این کار بودند؟ او ادامه می‌دهد: مساله دیگر تلاش عجیب و غریب شهرداری برای توجیه این کار است. شهرداری به جای آن که به نظرات منتقدان احترام بگذارد و تلاش کند تا این کار با نظرات باستان‌شناسان متخصص و مستقل پیش برود، سعی می‌کند با انتقاد ناپذیری و لجاجت کار خود را پیش ببرد. اما پرسش اصلی این است که دلیل حمایت شهرداری از بخش نوسازی و بهسازی چیست؟ به جای توجیه اقدامات بهسازی و نوسازی آیا بهتر نیست شهرداری تلاش کند تا این بخش که سال‌ها مسبب چند تکه شدن میراث فرهنگی اصفهان شده است اقداماتش را اصلاح کند؟ آیا مصالح حزبی به مصالح شهری – فرهنگی- هویتی- تاریخی اصفهان ارجحیت داده می‌شود؟ در غیر این صورت چرا سرمایه‌های فرهنگی- تاریخی شهر اصفهان قربانی آبروی حزبی و تشکیلاتی و مدیریتی می‌شود؟ او همچنین به مصاحبه چند روز پیش احمد منتظر اشاره می‌کند و می‌گوید: چند روز پیش بود که عضو شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگر استان اصفهان با گلایه از این‌که بخشی از حفاری‌ها در چهارباغ عباسی با لودر انجام شده است، گفت: حفاری با لودر سبب شده تا بخشی از آثار در لایه‌های زیرین به‌هم‌خورده و تخریب شود. بخشی از آثار هم بدون این‌که بررسی شوند در زیر کف‌سازی موجود دفن شده‌اند که باید کف‌سازی‌ها دوباره برچیده و آثار موجود در جا خود اصلاح و بازسازی شوند. در این زمینه شورای فنی استان اصفهان و بهسازی و نوسازی اقدامات درست و کارشناسی انجام نداده‌اند» حال پرسش این است که وقت آن نرسیده تا دستگاه‌های قضایی و نظارتی پس از این همه خسارت به عرصه‌ها و محوطه‌های تاریخی اصفهان از جمله شاه دژ، زیر گذر عتیق، چهارباغ و …به صورت جدی به مسائل میراث فرهنگی ورود پیدا کنند و این پرسش را در ذهن افکار عمومی حل کنند که چرا شهرداری و میراث فرهنگی اصفهان به راحتی دست به چنین اقداماتی می‌زنند؟ برای بزرگ‌نمایی، روی تصویر کلیک کنید.برای بزرگ‌نمایی، روی تصویر کلیک کنید.
|
